Beynəlxalq siyasət tez-tez pis və daha pis arasında seçim edir. Ukrayna indi məhz belə bir vəziyyətdədir. Silahlı Qüvvələrin cəsarətinə və müttəfiqlərin dəstəyinə baxmayaraq, səhvlərin və kritik silahların çatdırılmasında gecikmələrin dəyəri olduqca yüksək oldu.
Diaspora.TV xəbər verir ki, bunu "The Atlantic" yazıb.
İtirilmiş şans
Nəşr yazır ki, müharibənin əvvəlində Rusiyanın ələ keçirdiyi ərazilərin zorla geri qaytarılması üçün real ehtimalı var idi. Lakin ehtiyatlılıq və qətiyyətli hərəkətə ehtiyac arasında tərəddüd edən Co Bayden administrasiyasının qərarsızlığı ölümcül bir səhv oldu. Əgər ABŞ və müttəfiqləri 2022-ci ildə Ukraynanı kütləvi şəkildə müasir tanklar, təyyarələr və raket sistemləri təmin etsəydilər, bu gün hadisələrin gedişatı tamamilə fərqli ola bilərdi.
Bununla belə, Ukrayna indi elə bir vəziyyətdədir ki, perspektivlər təkcə Qərbin dəstəyindən deyil, həm də siyasi mənzərədəki qlobal dəyişikliklərdən, xüsusən də Donald Trampın hakimiyyətə qayıdışından asılıdır.
Tramp və Ukrayna
Donald Trampın prezident seçilməsi birmənalı olmayan proqnozlara səbəb olur. Skeptiklər onun təcridçi baxışlarına, Putinə simpatiyasına və ABŞ-ın Avropadakı müttəfiqlərinə nifrət etməsinə işarə edirlər. Bununla belə, ehtiyatlı optimizm üçün əsaslar var.
Trampın çevrəsi tərəfindən hazırlanmış siyasi planlarda aşağıdakı məqamlar var:
- münaqişəni dondurmaq üçün atəşkəs;
- Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanətləri;
- yenidənqurma işlərində köməklik;
- Rusiyaya qarşı sanksiyaların qismən yumşaldılması.
Trampın özü tarixdə "böyük sülhməramlı" kimi iz buraxmaq arzusunu nümayiş etdirir. O, Putinə heyranlığını azaldıb. İndiki Putin artıq qalib kimi görünmür: üç il davam edən müharibə insanların və texnikanın böyük itkilərinə, iqtisadi tənəzzülə və strateji təsirin itirilməsinə səbəb olub.
Ukrayna üçün real ssenari
Mövcud vəziyyət kompleks yanaşma tələb edir, o cümlədən:
1. Ukraynanın NATO-ya üzvlüyünün təxirə salınması: Bu, Ukrayna alyansa inteqrasiyaya tam hazır olana qədər müvəqqəti kompromis ola bilər.
2. Müstəqilliyin təmin edilməsi: Rusiya Ukrayna siyasətinə və cəmiyyətinə hər hansı təsirdən məhrum edilməlidir.
3. Genişmiqyaslı yenidənqurma: Avropa donorları, xüsusən dondurulmuş Rusiya aktivləri hesabına əsas maliyyə mənbəyinə çevrilə bilər.
4. Təhlükəsizlik zəmanətləri: Ukrayna ərazisində Avropa hərbi qüvvələrinin mövcudluğunu təmin etmək vacibdir. Buraya Polşa, Britaniya, Fransa və ümumilikdə 100.000 əsgərə qədər olan digər bölmələr daxil ola bilər.
Bu təhlükəsizlik təminatları Rusiyaya qarşı sanksiyaların genişləndirilməsi ilə birlikdə Kremlin zəifləməsinə, Ukraynanın mövqelərinin möhkəmlənməsinə şərait yaradacaq.
Ukrayna müharibəsi Rusiyanın zəif tərəflərini üzə çıxardı. İqtisadi təzyiq, rublun ucuzlaşması, inflyasiya və hərbi itkilər Kremlin sabitliyini pozur. Məsələn, "Qazprom"a qarşı sanksiyaların gücləndirilməsi vəziyyəti daha da pisləşdirə, Rusiya iqtisadiyyatına əlavə təzyiq yarada bilər.
Nəşr yazır ki, Tramp, Avropa və ABŞ-ın Ukrayna ətrafında birləşdiyi ssenari mürəkkəb, lakin real olaraq qalır. Bu proses Avropadan qətiyyət, ABŞ-dan liderlik və Putin bunu qələbə kimi qəbul etməyə məcbur olsa belə, Rusiyanın məğlubiyyətini qəbul etmək istəyi tələb edəcək.
Qeyd edək ki, bu yaxınlarda "The Wall Street Journal" Ukraynanın Trampın komandası ilə müharibənin dayandırılması ilə bağlı danışıqlara başladığını yazıb. Nəşrin yazdığına görə, Kiyev müharibənin nizamlanması məsələsində fikir ayrılıqlarını Trampın vəzifəyə başlamasından əvvəl də həll etməyə çalışır.
NATO-nun baş katibi Mark Rütte Ukraynaya Rusiya ilə istənilən sülh danışıqlarını təxirə salmağı təklif edib. Onun qənaətinə görə, Kiyev Rusiya ilə danışıqlara nə vaxt başlamağa hazır olacağına özü qərar verməlidir. Tramp şəxsən danışıqlara çağırıb./Qaynarinfo.az
