Xaricdə yaşayan soydaşlarımız Azərbaycana gələndə yaşadıqları ölkələrin tibbi sığortası ilə həkimə müraciət edə bilmirlər. Buna səbəb kimi isə Azərbaycan qanunvericiliyində bu məsələnin təsbit olunmaması qeyd edilir.
Disapora.TV tibbi sığorta ilə bağlı soydaşlarımızın qarşılaşdığı problemi, beynəlxalq təcrübəni, gələcəkdə Azərbaycan qanunvericiliyində təsbiti ilə bağlı araşdırma aparıb. Konkret olaraq, xarici tibbi sığortaların Azərbaycanda, Azərbaycan tibbi sığortasının isə xaricdə tanınması üçün hansı addımlar atılmalıdır?
Sığorta üzrə ekspert İlkin İbrahimov bildirib ki, Azərbaycanda icbari tibbi sığorta 2021-ci ilin iyun ayından ölkə ərazisində tətbiq edilir:
“Hazırda xaicdə yaşayan soydaşlarımız Azərbaycana gələn zaman tibbi xidmətlərdən ödənişli şəkildə istifadə etməli olur. Bu məsələ ilə bağlı bir qayda olaraq digər ölkələrdəki vətəndaşların Azərbaycandakı pulsuz tibbi xidmətlərdən istifadə etməsi üçün ölkələrarası sazişlər imzalanmalıdır. Məsələn, bunun bir nümunəsi kimi Türkiyə modeli ola bilər. Türkiyə türkdilli ölkələr üçün icbari tibbi sığorta ilə bağlı məsələlərdə güzəştlər nəzərdə tutub. Demək olar ki, Türkiyə vətəndaşlarının istifadə etdiyi icbari tibbi sığorta ilə bağlı xidmətləri türkdilli ölkələrin vətəndaşlarına da tətbiq edə bilir. Azərbaycan da Türkiyə, İran, Rusiya, Ukrayna, Gürcüstan və sair ölkələrlə bu istiqamətdə müqavilələr bağlaya bilər. Ümumiyyətlə, harada icbari tibbi sığortanın tətbiqi var, o ölkələrlə də ikitərəfli əlaqələr quraraq həmin bu sistemi genişləndirə bilər”.
İ.İbrahimov vurğulayıb ki, həm soydaşlarımız, həm də xarici ölkə vətəndaşları bizdəki tibbi xidmətdən yararlanmalıdır ki, bunun nə qədər keyfiyyətli olub-olmamasını onları gözü ilə görə bilək:
“Yəni, bir tərəfdən vətəndaşların sığortaya əlçatımlığı təşviq olunur, digər yandan da icbari tibbi sığortanın ölkəmizdə inkişafı bir addım da önə çıxır”.
Beynəlxalq təcrübəni Diaspora.tv ilə bölüşən Almaniyada yaşayan həkim Elvin Hüseynov bildirib ki, Almaniya vətəndaşı olmayanların bu ölkədə tibbi sığortadan istifadə etməsində bir neçə məsələ var:
“Avropa İttifaqına daxil olan dövlətlərin vətəndaşlarının öz ölkələrindəki tibbi sığortaları Almaniyada keçərlidir. Ona görə də başqa heç nəyə ehtiyac olmur. Yəni, tibbi sığortaları buradakı tibbi xidməti qarşılayır. Normalda qeyri - Avropa İttifaqı olan ölkələrdən Almaniyaya gələn insanların səyahət sığortası olur, insanlar çəkilən xərcləri özləri qarşılayırlar və sonra bunu geri alırlar. Əgər səyahət sığortası olmasa və tibbi yardım göstərilərsə, yekun nəticədə heç bir qurumun bunu qarşılayacağı aydınlaşmazsa, ən sonda dəvət edən, yaxud öhdəliyi götürən şəxs bunu qarşılamalı olur. Biz də Azərbaycana gələndə Almaniyadakı normal icbari tibbi sığortamız buradakı tibbi xidməti qarşılamır. Lakin səfərimiz zamanı Almaniyada səyahət sığortası bağlayırıq. Əgər birdən Azərbaycanda tibbi müdaxiləyə ehtiyac olarsa, biz həmin xərcləri özümüz qarşılayırıq. Sonra çəkilən xərcin hesabını götürürük Almaniyada təqdim edib pulumuzu geri alırıq”.
E.Hüseynov qeyd etdi ki, azərbaycanlı olub-olmamasından asılı olmayaraq əcnəbilərin Azərbaycanda tibbi sığortadan istifadə edə bilməməsi normal haldır:
“Bu xarici ölkələrdə də qəbul edilimiş qaydadır”.
Məsələ ilə bağlı İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyindən Diaspora.tv-nin sorğusuna cavab olaraq bildirildi ki, “Tibbi sığorta haqqında” Qanuna əsasən Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, Azərbaycan Respublikasında qaçqın statusu almış və BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali komissarının Azərbaycan Respublikasındakı nümayəndəliyi tərəfindən himayəyə götürülmüş əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər sığortaolunan hesab edilir:
“Bu şəxslər Xidmətlər Zərfi ilə təminata alınan tibbi xidmətlərdən yararlana bilirlər. Miqrasiya Məcəlləsinə əsasən ölkəmizdə müvəqqəti olan, müvəqqəti və ya daimi yaşayan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər tibbi xidmətlərdən istifadə edərkən öz maliyyə vəsaiti hesabına ödəniş etməlidir”.
